АСОСИЙ МАҚСАД СУДЬЯЛАРНИНГ ЧИНАКАМ МУСТАҚИЛЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ

Сўнгги йилларда мамлакатимизда суд-ҳуқуқ тизимини янада такомиллаштириш, судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш борасида изчил ишлар олиб борилмоқда.

Хусусан, “Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақидаги ЎРҚ-717-сонли Қонун 2021 йил
20 сентябрда Президент томонидан имзоланди. «Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши тўғрисида”ги Қонунга киритилган ўзгартиш ва қўшимчаларга кўра, Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгашининг таркиби ва уни шакллантириш тартиби ўзгартирилиб, Кенгаш раисининг ўринбосари Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан тайинланиши, Кенгашнинг раиси, раис ўринбосари, котиби ва судьялар орасидан тасдиқланган ўн бир нафар аъзоси ўз фаолиятини доимий асосда амалга ошириши, Кенгашнинг қолган етти нафар аъзоси ўз фаолиятини жамоатчилик асосида амалга ошириши, Кенгашнинг судьялар орасидан тасдиқланган ва ўз фаолиятини доимий асосда амалга оширувчи ўн бир нафар аъзоси Кенгаш томонидан унинг раиси тақдимига биноан Кенгашнинг шўбаси ҳамда Судьялар дахлсизлигини таъминлаш ва коррупциянинг олдини олиш бўйича суд инспекцияси таркибига, шу жумладан мазкур тузилмаларнинг раҳбарлари лавозимларига сайланиши белгиланди.

Бундан ташқари, Кенгаш эндиликда, судьялар орасида коррупция ҳолатларининг олдини олиб, уларни барвақт аниқлаш бўйича чора-тадбирлар кўради, суд тизимида аниқланган ҳар бир коррупция ҳолатини кўриб чиқади ва принципиал баҳолайди, судьялар фаолиятини очиқ ва шаффоф электрон рейтинг дастури асосида баҳолаш мезонларини аниқлаш бўйича чора-тадбирлар кўради.

Шунингдек, Қонун билан Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши раисининг масъулияти оширилиб, Кенгаш фаолиятига умумий раҳбарликни амалга оширади ва Кенгаш зиммасига юклатилган вазифаларнинг бажарилиши учун шахсан масъул бўлишлиги белгиланган ҳолда, суд ҳокимияти мустақиллигини, судьялар дахлсизлигини таъминлашга ва одил судловни амалга оширишга тўсқинлик қилаётган омиллар ҳақида, шунингдек суд тизимида коррупцияга қарши курашишнинг ҳолати тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Президентига йил якунлари бўйича ахборот тақдим этиши тасдиқланди.

Бундан ташқари, Қонун билан Кенгаш раиси ўринбосари ваколатларига ҳам ўзгартишлар киритилган бўлиб, унга кўра, Кенгаш раиси ўринбосари судьялар дахлсизлигини таъминлаш ва коррупциянинг олдини олиш бўйича суд инспекциясининг фаолиятига раҳбарликни амалга оширади, унинг фаолияти самарадорлигини таъминлаш учун жавобгар бўлади, ахборот-коммуникация технологияларини жорий этишга, шунингдек ахборот хавфсизлигини таъминлашга доир ишларни ташкил этади.

Шунингдек, Қонунга киритилган қўшимчаларга кўра, Кенгаш раиси судьяларнинг дахлсизлигини бузганлик ва одил судловни амалга оширишга аралашганлик ҳолатлари юзасидан прокуратура органларига тақдимнома киритиши мумкин. Прокуратура органларига киритилган тақдимнома 1 ой муддатда кўриб чиқилади ва Кенгаш жиноят иши қўзғатилганлиги тўғрисида ёки уни қўзғатиш рад этилганлиги ҳақида Бош прокуратура томонидан хабардор қилинади.

Қонунга киритилган ўзгартиш ва қўшимча натижасида судьяларнинг мустақиллигини таъминлаш орқали фуқароларнинг одил судловга эришиш даражаси оширилишига, суд тизимида коррупциявий ҳолатларни барвақт аниқлаш ва уларнинг олдини олиш механизмлари янада ривожлантирилишига эришилади.

Дилмурод Юсупов,

Хоразм вилоят маъмурий судининг судьяси

Хоразм вилоят суди раиси Миллий гвардия ва ИИБ ходимлари билан учрашди

Ҳар ернинг ўз интизоми, тартиб-қоидаси бор. Суд процессида иштирокчиларнинг хавфсизлигини таъминлаш, шахсий маълумотларнинг оммага ошкор этилмаслигини назорат қилиш учун ички низом мавжуд.

Судга келган фуқаро, айрим журналист ёки блогерлар бинога кириш тартибини билмаслиги мумкин. Аммо, бинода хизмат фаолиятини олиб бораётган миллий гвардия ходимлари бу тартибни аввало яхши билиши ва бошқалардан шу тартибга риоя этишларини талаб қила олиши  лозим.

Айрим ҳолларда суд биносига киришни, видеотасвирга олишни талаб қилган блогерлар билан низоли вазиятлар учраб туради. Бу каби ҳолатда миллий гвардия ходими қандай йўл тутиши лозим, фаолиятни тартибга солувчи қандай меъёрий ҳужжатлар мавжуд?

Хоразм вилоят суди раисининг Миллий гвардия вилоят Қўриқлаш бошқармаси ва ички ишлар ходимлари билан ўтказган йиғилишида ана шу масалаларга ойдинлик киритилди.

Хоразм вилоят суди

Хоразм вилоят суди

Мулоқотларда Олий суд, Ички ишлар вазирлиги ва Миллий гвардия томонидан тасдиқланган “Суд бинолари, суд процесслари ва улар иштирокчиларининг хавфсизлигини таъминлаш тартиби тўғрисида”ги Йўриқнома ҳамда Олий суднинг “Суд муҳокамаси ошкоралигини ва судлар фаолиятига доир ахборот олиш ҳуқуқини таъминлаш тўғрисида”ги Пленум қарорини амалиётда қўллаш бўйича тушунтириш берилди.

Хоразм вилоят суди раиси аҳоли билан очиқ мулоқотда бўлди

Суд тизимидаги ислоҳотлар йўналишда шаффофликни таъминлаш, очиқлик ва ошкораликни янада учайтириш учун қўйилган катта қадам бўлмоқда.

Жорий йилнинг январ ойидан барча вилоят судларида ташкил этилган жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар бўйича бош консультант штати, судьяларнинг маҳаллада, таълим муассасаларида ўтказаётган учрашувлари суд тизимини аҳоли билан яқинлаштирди десак муболаға бўлмайди.

Айниқса, раҳбарлар иштирокидаги очиқ мулоқотлар фуқароларнинг судга бўлган фикрини билишга хизмат қилмоқда. Хоразм вилоят суди раисининг Урганч туманида ўтказилган аҳоли билан очиқ мулоқоти ҳам йиллар давомида инсонларни кийнаб келаётган масалаларга ечим топилгани билан аҳамиятли бўлди.

Самимий мулоқотларда фуқароларнинг тайинланган жазони муддатидан илгари бекор қилиш, оқланиш тартиби ва маънавий зарарни ундириш каби саволларига жавоб берилди.

Шунингдек, иштирокчиларнинг судга мурожаат қилиш тартибидан хабардор эмаслиги инобатга олиниб, уларга бу борада зарур бўлган ҳуқуқий маслаҳатлар берилди.

 

Бунёдбек Ҳусинов, Хоразм вилоят судининг жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар бўйича бош консультанти.

Prezident xalq qabulxonasi: qonuniylik va adolat

Prezident Xalq qabulxonalari tomonidan Qashqadaryo viloyatida o‘tkazilgan ommaviy qabullarda Qashqadaryo viloyati sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’atining appelyasiya tartibidagi ochiq sud majlisida nohaq ayblanib, jarima jazosi tayinlangan 2 nafar shaxsga doir ish ham ko‘rib chiqildi.

Gʻuzor tumanida yashovchi Dilfuza Meylanovaning 8 yillik muammosi yechim topdi. 2012 yilda uy sharoitida tug‘ilgan farzandiga tug‘ilganlik haqidagi guvohnomani ololmayotgan ayolning muammosi adliya organlari tomonidan o‘rganilib, farzandiga tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma rasmiylashtirib berildi.

Ommaviy qabullar davomida 50 dan ortiq fuqaro ishga joylashtirildi, 30 ga yaqin murojaatchiga imtiyozli kredit, 25 nafariga davolanish uchun order ajratildi. Ehtiyoji bo‘lgan fuqarolarga nogironlik aravachalari, protez-ortopediya buyumlari topshirildi.

Umumlashtirib aytganda, Qashqadaryo vohasi bo‘ylab kechgan jonli muloqotlar asnosida 1 ming 655 kishi ko‘targan 1 ming 678 ta masala o‘rganilib, ularning 572 tasi joyida hal etildi. 524 ta murojaat bo‘yicha huquqiy maslahat va tushuntirish berildi, qo‘shimcha vaqt va o‘rganish talab qiladigan 582 ta murojaat bo‘yicha aniq muddat va mas’ullar belgilanib, nazoratga olindi. 

Ular 2015 yilda tazyiqlar ostida berilgan guvohliklar, asossiz ko‘rsatmalar bo‘yicha Surxondaryo viloyat sudining hukmi bilan jinoiy javobgarlikka tortilgan. Ya’ni, o‘zganing juda ko‘p miqdordagi mulkini o‘zlashtirish yo‘li bilan talon-toroj qilganlikda, pora olish va berishda vositachilikni amalga oshirganlikda ayblanib sudlangan.

Ularning murojaatlari asosida olib borilgan qo‘shimcha tekshiruvlar, sud jarayonlari natijasida aybsizligi o‘z isbotini topdi va reabilitasiya qilish yo‘li bilan oqlandi.

Mirishkor tumani «Ayzabod» mahallasida istiqomat qiluvchi Yulduz Normurodova ham katta umidlar bilan ommaviy qabulga keldi. Ma’lum bo‘lishicha, uning to‘ng‘ich o‘g‘li 21 yoshida 15 yilga ozodlikdan mahrum etilgan. Ayni paytgacha jazo muddatining 6 yilini o‘tagan farzandiga yengillik berishni so‘rab, Oliy sudga murojaat qildi. Uning arizasi Oliy sudda kassasiya tartibida ko‘rib chiqilishi ayolga umid baxsh etdi.

Xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar o‘rtasida yuzaga kelgan nizoli ishlarni ko‘rishda imkon qadar taraflarni kelishtirishga e’tibor qaratilmoqda. Savdo-sanoat palatasi Qashqadaryo viloyat boshqarmasining da’vogar Sho‘rtan gaz-kimyo majmuasi qoshidagi Qurilish-montaj-ta’mirlash boshqarmasi unitar korxonasi manfaatini ko‘zlab javobgar “RAVON STROY CITY” mas’uliyati cheklangan jamiyatidan 2 milliard 878 million so‘mdan ziyod mablag‘ni undirish yuzasidan sud tashabbusi bo‘yicha tomonlar o‘rtasida nizo bartaraf etilib, kelishuv bitimi tuzilishiga erishildi.

Xitoylik investor tomonidan kiritilgan da’vo arizasi esa qanoatlantirilib, investor ishtirokidagi O‘zbekiston-Xitoy qo‘shma korxonasi foydasiga 13 milliard 174 million so‘mdan ziyod mablag‘ni undirish to‘g‘risida iqtisodiy ishlar bo‘yicha sudlov hay’atining hal qiluv qarori qabul qilinib, investorning huquqlari tiklandi.

Qarshi shahrilik Dilafro‘z Xo‘jamurodova uyi yo‘qligi sababli 12 yildan buyon oilaviy yotoqxonada yashaydi. 4 nafar farzandi bor. Turmush o‘rtog‘i vafot etib, oila tashvishi, farzandlar tarbiyasi yolg‘iz o‘zining zimmasiga tushgan ayol ommaviy qabulga yashab turgan turar-joyini o‘z nomiga rasmiylashtirib berishda yordam so‘radi. Dilafro‘z Xo‘jamurodova hamda oilaviy yotoqxonada yashab kelayotgan yana 2 nafar ayolning murojaati ijobiy hal etildi.

Ommaviy qabullar jarayonida Oliy sudga 886 ta murojaat tushgan bo‘lsa, ularning 278 tasi joyida hal etildi, 280 ga yaqiniga asoslantirilgan tushuntirishlar berildi. Ijro uchun nazoratga olingan 239 ta murojaatdan 134 tasi bo‘yicha arizalar Oliy sud tomonidan kassasiya tartibida hal qilish uchun qabul qilinib, tegishli sudlov hay’atiga ko‘rib chiqish uchun o‘tkazildi. 18 ta fuqaroning arizasi viloyat sudining apellyasiya instansiyasida ko‘rish uchun qabul qilindi. 14 ta murojaat bo‘yicha da’vo arizasi birinchi instansiya sudining ish yurituviga qabul qilinib, nazoratga olindi. 141 nafar shaxs jazoni o‘tashdan muddatidan ilgari shartli ravishda ozod qilindi. 29 nafar shaxsga nisbatan aliment undirish yuzasidan sud buyrug‘i chiqarildi.

Ommaviy qabullarda Bosh prokuraturaga 360 nafar fuqaro turli masalalarda murojaat qilgan bo‘lsa, shundan 62 ta masala joyida hal qilindi. Murojaatlarning asosiy qismi tergov va surishtiruv, sud qarorlari ijrosi, ijtimoiy-iqtisodiy, uy-joy, moddiy yordam, kommunal soha yuzasidan bo‘ldi. Ish masalasida murojaat qilgan 21 nafar fuqaroning 4 nafari o‘ziga ma’qul bo‘lgan korxona va tashkilotlarga ishga joylashtirilgan bo‘lsa, 17 nafari kasbga o‘qitishga yo‘naltirildi.

Ichki ishlar vazirligi tomonidan qabul jarayonlarida 155 nafar fuqaro bilan muloqotlar o‘tkazilib, ular tomonidan bildirilgan 49 ta masala joyida ijobiy hal etildi, qo‘shimcha o‘rganish talab etiladigan 101 ta murojaat ko‘rib chiqilishi nazoratga olindi.

«Ko‘hna voha tomorqa xizmati» MChJ rahbari Obidjon Xudoyberdiyev esa bojxona xizmati mas’ullariga xorijdan olib kelingan mandarin mahsulotini o‘z omboriga bojxona ta’minlov summasisiz tushirishda amaliy yordam so‘rab murojaat qildi. Mahsulotni sifatli saqlash uchun jamiyatga qarashli omborda sharoit mavjudligi hisobga olinib, murojaat qanoatlantirildi.

«So‘x voqealari» bo‘yicha barcha sudlanuvchilarning oxirgi so‘zi eshitildi

Farg‘onada o‘tgan yilning may oyida So‘x tumanida bo‘lib o‘tgan ommaviy tartibsizliklar yuzasidan ayblangan 22 nafar shaxs ustidan davom etayotgan sud jarayonida bugun barcha sudlanuvchilarning oxirgi so‘zi eshitildi.

Dastlabki tergov organi tomonidan ushbu shaxslarga O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 244-moddasi (ommaviy tartibsizliklar) va 219-moddasi (hokimiyat vakiliga yoki fuqaroviy burchini bajarayotgan shaxsga qarshilik ko‘rsatish) kabi jinoyatlarni sodir etganlikda ayb e’lon qilinib, 9 nafar shaxsga nisbatan qamoqqa olish va 13 nafariga uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan. Ulardan bir nafari voyaga yetmagan shaxsdir.

2020 yil 31 may kuni O‘zbekiston Respublikasi So‘x tumani Chashma qishlog‘ining Qirg‘iziston Respublikasi Botken viloyati Qadamjoy tumani Chechme ayili bilan chegaradosh hududida joylashgan “Chashma” bulog‘i bo‘yida Qirg‘iziston hamda O‘zbekiston fuqarolari o‘rtasida buloqdan foydalanish yuzasidan kelib chiqqan nizo oqibatida ommaviy tartibsizliklar ro‘y bergan.

Ushbu nizoni bartaraf etish maqsadida So‘x tumani Chashma qishlog‘iga yetib borgan mahalliy hokimiyat vakillari hamda huquqni muhofaza qiluvchi organ xodimlariga tartibbuzarlar tomonidan faol qarshilik ko‘rsatilib, ularga turli darajada shikastlar yetkazilgan.

O‘tgan yilning noyabr oyidan buyon mazkur jinoyat ishini ko‘rish ishlari davom etayotgan bo‘lib, sud muhokamasi yakunlanmoqda.

Farg‘ona viloyat sudining jamoatchilik va ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar bo‘limi xabariga ko‘ra, “So‘x voqealari”ga oid jinoyat ishi bo‘yicha sud muhokamasi ochiqlik va shaffoflik tamoyillari asosida olib borilib, ishni ko‘rishda 22 nafar sudlanuvchi, 36 nafar jabrlanuvchi va 21 nafar guvohlar so‘roq qilindi.

Skip to content