Ўзбекистон Республикаси “Маъмурий тартиб-таомиллар тўғрисида”ги қонуннинг мазмун-моҳияти

Суд-ҳуқуқ ислохотларининг мантиқий давоми сифатида “Маъмурий тартиб-таомиллар тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонуни 2017 йил 14 декабрь куни Ўзбекистон Республикаси Қонунчилик палатаси томонидан қабул қилиниб, Ўзбекистон Республикаси Сенати томонидан 2017 йил 20 декабрь куни маъқулланди. Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан 2018 йил 8 январь куни имзоланган ва расмий эълон қилинган кундан эътиборан ўн икки ой ўтгач кучга кириши белгиланди.
Ушбу Қонун маъмурий органларнинг манфаатдор шахсларга нисбатан маъмурий-ҳуқуқий фаолиятига, шу жумладан лицензия, рухсат бериш, рўйхатдан ўтказиш тартиб-таомилларига, давлат хизматларини кўрсатиш билан боғлиқ бошқа тартиб-таомилларга, шунингдек қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа маъмурий-ҳуқуқий фаолиятга нисбатан татбиқ этилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни тайёрлаш ва қабул қилиш, солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни ундириш, давлат хизматини ўташ, референдумлар, сайловлар ўтказиш, мудофаа, жамоат хавфсизлиги ва ҳуқуқ-тартибот соҳасида, шунингдек тезкор-қидирув фаолияти, суриштирув, дастлабки тергов, жиноий мажбурлов чораларини қўллаш билан боғлиқ бўлган бошқа фаолият, суд ишини юритиш, маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни юритиш соҳасида юзага келадиган муносабатларга нисбатан татбиқ этилмайди.
Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари тўғрисидаги қонун ҳужжатлари “Маъмурий тартиб-таомиллар тўғрисида”ги қонуннинг қўлланилиш соҳасига кирувчи муносабатларга нисбатан татбиқ этилмайди.
Мазкур қонун маъмурий-ҳуқуқий фаолият соҳасида маъмурий бошқарув ваколати берилган органлар, шу жумладан давлат бошқаруви органлари, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, шунингдек ушбу фаолиятни амалга оширишга ваколатли бўлган бошқа ташкилотлар ва махсус тузилган комиссияларнинг маъмурий-ҳуқуқий фаолиятини тартибга солиб келмоқда.
“Маъмурий тартиб-таомиллар тўғрисида”ги қонуннинг мақсади ва асосий вазифалари маъмурий тартиб-таомилларни амалга ошириш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат бўлиб, маъмурий органлар билан муносабатларда қонун устуворлигини, жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини таъминлашдан иборатдир.

Темур Юсупов, Урганч туманлараро маъмурий судининг судьяси.

Хоразм вилоят судларининг 2022 йилнинг 9 ойидаги фаолияти юзасидан ахборот

Хоразм вилоятининг жиноят ишлари бўйича судлари томонидан 2022 йилнинг 9 ойи давомида жами 1.374 (1.136) нафар шахсга нисбатан 1035 (902) та жиноят иши ва 2.242 (2.023) та санкция ҳамда материаллар кўриб тамомланган.

Кўриб тамомланган жиноят ишлари бўйича 1.135 (892) нафар шахсга нисбатан 814 (679) та жиноят иши бўйича ҳукм чиқарилган;

233 (241) нафар шахсга нисбатан 217 (220) та жиноят иши тугатилган;

225 (227) нафар шахсга нисбатан 212 (211) та жиноят иши тарафлар ярашганлиги сабабли иш тугатилган.

104 (87) нафар шахс суд залидан қамоққа олинган,

99 (45) нафар шахс қамоқдан озод этилган.

Ўзбекистон Респубдикаси ЖКнинг 73-моддасига асосан
600 (619) нафар шахслар жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган.

Барча инстанцияларда 7 (19) нафар шахсга нисбатан 5 (13) та жиноят иши бўйича оқлов ҳукми чиқарилган.

Кўриб тамомланган жиноят ишлардан 164 нафарини ёки
11,9 фоизини аёллар, 35 нафарини ёки 2,5 фоизини вояга етмаганлар, 68 нафарини ёки 4,9 фоизини 60 ёшдан ошганлар ва
507 нафарини ёки 36,8 фоизини ёшлар (14-30 ёш) ташкил этади.

Вилоят судининг апелляция инстанциясида 2022 йилнинг
9 ойи давомида жами 389 нафар шахсга нисбатан 270 та ишлар кўриб тамомланган бўлиб, мазкур кўрсаткич биринчи инстанцияда кўрилган ишларнинг 28,3 фоизини такшил этган бўлиб, шундан
30 нафар шахсга нисбатан 2,1 фоиз жиноят иши бўйича суд қарорлари бекор қилинган, 128 нафар шахсга нисбатан 9,3 фоиз суд қарорлари ўзгартирилган ва 232 нафар шахсга нисбатан 16,8 фоиз суд қарорлари ўзгаришсиз қолдирилган.

Бундан шуни кўриш мумкунки, 71,6 фоиз яъни 984 нафар шахсларга нисбатан судьялар томонидан қабул қилинган суд ҳужжатларидан иш бўйича тарафларнинг норозиликлари мавжуд эмас, яъни судья иш бўйича якуний суд ҳужжати қабул қилганидан кейин, унинг мазмун-моҳиятини тарафларга тушунтириб-етказиб била олган.

Мазкур даврда 21.666 (18.592) нафар шахсга нисбатан
18.967 (15.529) та маъмурий ҳуқуқбузарлик ишлари кўриб тамомланган.

Шундан, 11.801 (9.377) нафар шахсга нисбатан 10.798 (10.529) та иш бўйича маъмурий жазо қўлланилган,

9.865 (8.063) нафар шахсга нисбатан 8.169 (6.152) та иш тугатилган.

Вилоят судининг апелляция инстанциясида 2022 йилнинг
9 ойи давомида жами 660 нафар шахсга нисбатан 569 та маъмурий ҳуқуқбузарлик ишлари кўриб тамомланган бўлиб, мазкур кўрсаткич биринчи инстанцияда кўрилган ишларнинг 3,0 фоизини такшил этган бўлиб, шундан 91 нафар шахсга нисбатан 0,4 фоиз маъмурий иш бўйича суд қарорлари бекор қилинган, 97 нафар шахсга нисбатан 0,4 фоиз суд қарорлари ўзгартирилган ва
472 нафар шахсга нисбатан 2,2 фоиз суд қарорлари ўзгаришсиз қолдирилган.

21.006 та ёки 96,9 фоиз маъмурий иш бўйича тарафларнинг норозиликлари мавжуд эмас.

Судларнинг жиноятларга қарши курашиш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикаси борасидаги фаолият самарадорлигини кучайтириш мақсадида 357 та ёки 34,3 фоиз жиноят иши айнан жиноят содир бўлган жойларда, маҳаллаларда, тегишли ташкилот ва муассасаларда сайёр суд мажлислари тартибида кўриб чиқилган.

Шунингдек, судлар томонидан кўриб тамомланган турли тоифадаги ишлар бўйича суд амалиёти умумлаштирилиб, уларнинг сони 100 тани ташкил этган, уларнинг натижаси бўйича тегишли корхона, муассаса ва ташкилотларга жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликларни олдини олиш юзасидан 64 та тақдимнома киритилган, 1045 та иш бўйича ёки 100,7 фоиз ишлар бўйича хусусий ажримлар чиқарилган.

Бундан ташқари, жойлардаги криминоген вазият таҳлилидан келиб чиққан ҳолда вилоят судлари томонидан ҳуқуқий мавзуларда корхона, муассаса ташкилотлар ҳамда аҳоли ўртасида учрашувлар, суҳбатлар ўтказилиб, 462 маротаба маърузалар билан чиқишлар қилинган

шундан, корхона ташкилотларда 115 маротаба,

аҳоли ўртасида 280 маротаба,

ўқув муассасаларида 67 маротаба чиқишлар қилинган.

Оммавий ахборот воситаларида жами 326 та,

шундан радиода 52 маротаба,

телевидениеда 93 маротаба,

матбуотда 73 маротаба,

веб-сайтда 108 маротаба чиқишлар қилинган.

2022 йилнинг 9 ойи давомида биринчи инстанция судларида жами 17.978 (11.192) та  фуқаролик ишлари кўриб тамомланган.

Шундан, 10.817 (6.046) та даъво қаноатлантирилган,

1.157 (854) та даъво ариза рад этилган,

207 (147) та  фуқаролик иши иш юритишдан тугатилган,

2.532 (1182) та даъво аризалар  кўрмасдан қолдирилган.

21 та хакамлик ҳал қилув қарорига нисбатан.

3.244 та материаллар кўриб тамомланган.

Жорий йилнинг 9 ойи давомида Хоразм вилоятининг фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судларида 12.845 (5.797) та суд буйруғи чиқарилган.

Кўриб тамомланган ишлардан Фуқаролик ишлардан вилоят фуқаролик суди томонидан 78 таси (жами ишнинг 0,4 %), Урганч туманлараро фуқаролик суди томонидан 7.333 таси (жами ишнинг 40,7%), Боғот туманлараро фуқаролик суди томонидан 6.453 таси (жами ишнинг 35,8%), Шовот туманлараро фуқаролик суди томонидан 4.114 таси (жами ишнинг 22,8%)  кўриб чиқилган.

Жорий йил давомида судлар орқали никоҳдан ажратиш ҳақидаги ишлар сони  1.828 (1.517) тани ташкил этган.

Шундан, 1.149 (923)таси бўйича даъво қаноатлантирилган.

501 (459)та фуқаролик иши бўйича даъволар  рад этилган.

117 (93)та фуқаролик иши  кўрмасдан қолдирилган.

61 (42)та фуқаролик иши иш юритишдан тугатилган.

Вилоят судлари томонидан ҳуқуқий мавзуларда корхона, муассаса ташкилотлар ҳамда аҳоли ўртасида учрашувлар, суҳбатлар ўтказилиб, 345(195) маротаба чиқишлар қилинган.

Оммавий ахборот воситаларида жами 161 (101) та,

жумладан, радиода 28 (29) маротаба;

телевидениеда 38 (13) маротаба;

матбуотда 43 (32) маротаба;

веб-сайтда 52 (27) маротаба чиқишлар қилинган.

Низолар келиб чиқишининг олдини олиш юзасидан чиқарилган хусусий ажримлар сони 188 (32) та, умумлаштиришлар эса 23 (16) тани ташкил қилган.

Ишларни сайёр суд мажлисларида кўриш жами кўриб тамомланган 17.978 (11.192) та фуқаролик ишларининг
4.508 (2.524) таси яъни 25,1 (22,5)  фоизини ташкил этган.

2022 йил 9 ойи давомида туманлараро судлари томонидан кўриб тамомланган жами 19.978 та фуқаролик ишларидан 646 таси ёки 3,5 фоизи вилоят суди апелляция инстанциясида кўриб чиқилган.

Шундан, 36 та ёки 5,5 фоиз ҳал қилув қарорлари бекор қилинган,

48 таси ёки 7,4 фоиз ҳал қилув қарорлари ўзгартирилган.

562 таси ёки 86,9 фоиз ҳал қилув қарорлари ўзгаришсиз қолдирилган.

15.682 та ёки 96,9 фоиз фуқаролик иш бўйича тарафларнинг норозиликлари мавжуд эмас, яъни судья иш бўйича якуний суд ҳужжати қабул қилганидан кейин, унинг мазмун-моҳиятини тарафларга тушунтириб-етказиб била олган.

Вилоят ва туманлараро иқтисодий судлари томонидан
2022 йилнинг 9 ойи мобайнида жами 5849 та ишлар кўрилган.

Ушбу ишлар бўйича даъвогарлар фойдасига 272 млрд. 842 млн. сўм ундириш ҳақида суд қарорлари қабул қилинди.

Сайёр суд мажлисларида кўрилган ишлар 2828 та (жами кўрилган ишларнинг 48,3 фоизини ташкил қилади) ишлар кўрилган.

Қўлланилган таъсир чоралари 108 тани ташкил қилади.

Жорий йилнинг 9 ойида кўрилган ишлар таҳлил қилинганда маҳсулот етказиб бериш шартномаси буйича 626 та, контрактация 99 та, кредит 285 та, коммунал хизмат кўрсатиш юзасидан 244 та, банкрот деб эътироф этиш юзасидан 183 та, солиқ қарзини ундириш бўйича 40 та, ҳисобварақалар бўйича операцияларни тўхтатиш 2059 та, молиявий санкциялар қўллаш бўйича 434 тани, қолганлари бошқа тоифадаги низоларни ташкил этган.

Солиқ қонунчилигига риоя қилмаган 299 та тадбиркорга нисбатан
52 млрд. 722 млн. сум молиявий санкциялар қўлланилган.

Оммавий ахборот воситалари ва ҳуқуқий тарғибот бўйича 340 та
чиқишлар қилинган.

2022 йилнинг 9 ойи мобайнида Хоразм вилоят ва туманлараро иқтисодий судларига жисмоний ва юридик шахслардан жами 20 та умумий мазмунда, Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонаси ва Халқ қабулхоналаридан 65 та мурожаатлар келиб тушган.

Келиб тушган мурожаатларнинг 10 таси такрорий аризаларни ташкил қилади. 7 та мурожаат тааллуқлилик бўйича юборилган. 78 та мурожаатга ўрганиб жавоб берилган.

Мурожаатлар ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 27 тага камайган.

Суди раҳбариятининг шахсий қабулида ва “Тадбиркорлар куни”да 196 та, шундан сайёр қабулда 114 та, бевосита идорада 81 та ва Халқ қабулхонасида
1 та хўжалик юритувчи субъектларнинг вакиллари ва тадбиркорлар қабул қилинган.

Skip to content